فناوری تولید کمپوست

ملاحظاتی که باید در طراحی واحدهای تولید کمپوست اعمال شوند، عبارتند از: فناوری مورد استفاده، ظرفیت مورد نیاز، میزان تولید و جریان مواد اولیه، لوازم و تجهیزات مورد نیاز و مباحث محیط زیست (داینر و همكاران،  1993). از جمله موارد دیگری که در طراحی باید درنظر گرفته شوند، عبارتند از: انتخاب محل، نقشه محل ذخيره کمپوست، مهار آب شويی سطحی و فرمایش و رسوبات احتمالی در محل، سلامت و امنیت و آموزش عمومی (ریچارد و چادسی،  1990). فناوری تولید کمپوست واژه ای است که به نوع فرآيند تولید کمپوست شامل توده های ثابت، توده های متحرک (ویندرو)، درون محفظه و سایر روش های تهیه كمپوست اطلاق می گردد.
‏به نظر بسیاری از محققان در طراحی سیستم برای تهیه کمپوست بایا موارد کلی زیر را لحاظ کرد:
* نسبت کربن به نیتروژن مواد اولیه حدود 1 : 30 ‏باشد؟
* میزان اکسیژن در هوای درون توده 15-5% (تخلخل توده 30%) باشد؛
* د ‏مای درون توده کمپوست 60 درجه سانتی گراد باشد؛
* درصد رطوبت 50% رطوبت اشباع باشد؛

سيستم های باز تولید کمپوست شامل سیستم تولید کمپوست در توده ‏ها یا ویندروهای طویل که به صورت مکانیکی و مداوم و با برنامه زمان بندی مشخص برای انجام تهویه مناسب، هوادهی ‏می شوند. برای اطمینان از تهویه مداوم، برگرداندن متعدد دست ضروری است. حتی پس از گذشت چند ساعت از زمان برگرداندن توده، میزان اکسیژن درون توده به مقدار زیادی کاهش می یابد. نیاز به هوادهی مكرر و مداوم از مشکلات تكنیکی و اقتصادی به حساب می آید. نكته مهم دیگر، اندازه توده های کمپوست است. در توده های کمپوست با ارتفاع بیش از سه متر، مشکل تهویه به وجود می آید. روش های هوادهی تحت فشار برای توده های كمپوست ثابت شامل ایجاد مكش از زیر توده و دميدن هوا از زیرتوده است. در رودش ایجاد مکش از زیر توده، با ایجاد فشار منفی هوا از بالای توده به درون آن وارد می شود. در این روش اگر ارتفاع توده کمپوست بیش از 3-5/2 ‏متر باشد، هوادهی یکنواخت توده تقریبأ غیر ممكن امت. برای اطمینان از توزیع يكنواخت دما داخل توده کمپومست معمولأ سطح توده با لایه های از کمپوست رسیده پوشانده می شود. در روش دميدن هوا از زیر توده، فشار مثبت از زیر توده اعمال و هوا از زیر توده وارد می شود. اعمال این روش باعث مرد و خشک شدن لایه زیرين می شود در حالی که لایه های رویی گرم و مرطوب باقی می مانند. برای رفع اشکالات این دو روش هوادهی، از سیستم هوادهی متناوب استفاده می کنند. در این سیستم ایجاد مکش و دمیدن هوا به تناوب اعمال می شود. با این کار، توزیع دما و رطوبت در درون توده به طور یکنواخت صورت می گیرد (رکیگل، 1995‏)
‏در روش های تولید کمپوست درون محفظه ها، توده های مواد در واحدهای ساختمانی، ظروف خاص و محفظه هایی قرار می گیرند. روش رهای زیادي بسته به نوع محفظه ها، ادوات هوادهی و مکا نیزم های برگرداندن مواد وجود دارند. از میان این روش ها، روش های واکتورهای با جریان عمودی و پیوسته مواد و راکتورهای افقی بیشتر رايجند. در روش راكتور عمودی مواد خام از بالا بارگیری و از زیر تخلیه می شود. هوادهی با دمیدن هوا با فشار زیاد از زیر به طرف بالا و از درون توده صورت می گیرد. در این روش حجم زیادی از موا«دبه کمپوست تبدیل شوند (تا 2000 متر مكعب)، و تا تعداد نه راکتور روی هم قرار می گیرند ولی برای اجتناب از ایجاد ‏مشكلات جدي در هوادهی توده ها، ارتفاع توده کمپوست در هر راکتور نبايد ‏بیش از سه متر باشد. در راکتورهای افقی، مواد روی واحدهای طویل افقی ریخته می شوند و ارتفاع مواد کمتر از دو یا سه متر است. مزیت اساسی این سیستم ها، امکان کنترل فرآيندی است که طول دوره تجزیه ترموفیلی را کاهش می دهد و به دلیل هوادهی و برگرداندن مناسب مواد، کنترل رطوبت ودمای توده ها به طور مطلوب تری صورت می گیرد (رکیگل، 1995‏).
‏با توجه به ماهیت بسیار متفاوت ضایعانت آلی، هر نوع از مواد نیاز به فناوری خاصی دارد. در بخش زیر کلیات مربوط به فناوری تهیه کمپوست برای اجزای اصلی ضایعات آلی به تفكیك أمده است.
1-5-1- ضایعات جامد شهري (MSW)  
‏به خاطر تنوع الگوي مصرف در شهرها و كشورهاي مختلف‌، تركيب فيزيكي و شيميايي ضايعات
به خاطر تنوع الگوی مصرف در شهرها و کشورهاي مختلف، ترکیب فیزیکی و شیمیایی ضایعات جامد شهری بیار متفاوت است. اجزای تشكیل دهنده زباله های جمع آوري شده از مناطق مختلف ازمیر ترکیه در جدول 1-6 آمده است. خصوصیات شیمیایی آنها نیز در جدول 1-7 ‏و جدول 1-8 نشان داده شده است (هاكرلرلر و همکاران،  1998 ).
‏در سال 1989در ایالت کالیفرنیا حدود شش میلیون تن زباله شهری تولید شده بود كه از این مقدار 40-25% قابل تبدیل شدن به کمپوست بود. ولی 85% از این زباله را دفن کردند. شكل 1-1
 
شكل 1-1 تركيب وزني زباله دفن شده در بانكوم كاني
جدول 1-6- نتايج تجزيه فيزيكي زباله هاي جمع آوري شد ه از شهرهاي مختلف در ازمير تركيه
 
جدول 1-7- خصوصيات شيميايي زباله هاي جمع آوري شده از شهرهاي مختلف در ازمير تركيه (براساس وزن خشك)
 
جدول 1-8- غلظت عناصر كمياب زباله هاي جمع آوري شده از شهرهاي مختلف در ازمير تركيه (ميلي گرم بر كيلوگرم وزن خشك)
 
‏نتایج تجزیه فیزیکی زباله های دفن شده در بانکوم کانتی ایالات متحده را نشان می دهد (شلتون، 1997). چنان که ملاحظه می شود، قسمت اعظم زباله های شهری را مواد آلی قابل کمپوست تشكیل می دهد (85-84%) .
‏بعد از کمپوست شدن مواد آلی زباله و سرند کردن آنها، ترکیب شیمیایی آن اندازه گيري شده است که در جدول 1-9 ‏آمده است (شلتون،  1997). ملاحظه می شود که با سرند کردن کمپوست، مقدار مواد آلی آن افزایش می یابد. کمپوست حامل دارای میزان قابل ملاحظه ای از عناصر غذایی ضروری گیاهان به ویژه نیتروژن و فسفر وغلظت عناصر سنگين در کمپوست بسیار کمتر از حدود مجازی است که انجمن حفاظت محیط زیست آمريكا تعیین کرده است.
‏از تسهیلات متعددی برای دستیابی به روش مناسب تهیه کمپوست از ضایعات جامد شهری استفاده شده است. از سال 1925، بعد از آن که سیستم های ایندور و بنگلر  را سر آلبرت هوارد  ابداع کرد، تغییرات زیادی با درجات متفاوتی از موفقیت در روش های تولید. کمپوست اعمال شد که خلاصه آن در جدول 1-10 ذکر شده است. ضایعات جامد شهری مشکلات زیادی را برای ‏مسئولان ایجاد کرده است. همانگونه كه در این جدول مشاهده می شود، تغییرات بسیار زیاد د‏ر ترکیب ضایعات جامد و تجهیزات و تسهیلات در دسترس، تئییرات زیادی را در طراحی واحدهای تولید کمپوست به وجود آورده است. سیستم های کوچک توليد کمپوست که بسیار ساده به نظر می رسند، در صورتی که بخواهند به واحدهای با مقیاس بزرگ تبدیل كنند، به راستی پیچیده می شوند (هواگ، 1980‏). در شكل 1-2 ‏مرا حل فرآوری ضایعات جامد شهری در روش های مختلف تولید کمپوست نشان داده شده است.
جدول 1-9- تركيب عنصري زباله دفن شده پس از كمپوست شدن در بانكوم كانتي  در  كاليفرنيا  (شلتون، 1997)
 
جدول 1-10- برخي از روش هاي مورد استفاده براي  تهيه كمپوست از ضايعات جامد شهري
 
ادامه جدول 1-10

 
ادامه جدول 1-10

 
‏در بسیاری از جوامع در منازل پلاستک، شیشه و روزنامه را قبل از ریختن در سطل آشغال جدا می کنند و اين مواد بازیافت و از گردونه مواد قابل کمپوست جدا می شوند. در برخی از کشورها قوطی های آلومینيمی نوشابه ها را در محل ايستگاه های اولیه جمع آوری زباله، قبل از ورود به جریان ضایعات داوطلبانه جمع آوری می کنند. در برخی از جوامع روزنامه ها را در منازل جمع آوری کرده و می سوزانند یا در سیستم های تولید انرژی به کار می بردند. روزنامه های خشك شده در آون می تواند تا   ‏ژول بر کیلوگرم انرژی تولید کند.
 
1- روش كامل تهيه كمپوست با مراحل متعدد، معمولاً محصول نهايي با كيفيت مطلوب
2- روش تهيه كمپوست با صرفه اقتصادي، ممكن است محصول نهايي كيفيت مطلوب داشته باشد.
3- روش ساده تهيه كمپوست از MSW ، بايد در مديريت آن دقت به خرج داد.
‏شکل 1-2- ‏مراحل فرآوری ضايعات جامد شهری در روش های مختلف تهیه کمپوست در صورتی که کاغذ را در غیاب اکسیژن حرارت دهند، متان تولید می شود که می تواند جمح آوری شده، به مصرف سوخت برسد. کاغذ همچنین يك ماده بازیافتی مهم براي کارخانجات کاغذ سازی است. با وجود تلاش های زیادی که برای بازیافت کاغذ، پلاستیک و آلومینیم صورت گرفته، این مو اد اغلب به صورت آلوده همراه با مواد قابل تبدیل به کمپوست وجود دارند. مواد دیگر مانند قوطی های کنسرو و سایر مواد فلزی، وسایل کهنه، تایر اتومبیل و سایر لوازم خانگی باید قبلی از فرآوری MSW از مواد قابل تبدیل به کمپوست جدا شوند.
‏بعد از جمح آوری زباله و حمل آنها به محل تهیه کمپوست، زباله های درشت از مواد قابل تبدیل به کمپوست جدا می شوند. جدا سازی اولیه یک فرآیند کاملا مفيد و ضروری است. با جداسازی اولیه می توان كمپوستی يكنواخت و عاری از آلاینده ها تهیه کرد. هزینه بسیار بالای کارگری در ایالات متحده و سایر کشورهای توسعه یافته جداسازی با دست و توسط کارگر را در این کشورها محدود کرده است بنابراین از روش جداسازی مکانیکی استفاده می کنند (هواگ، 1980). در جداسازی مکانیکی اولیه از اندازه، وزن مخصوص و یا خصوصیات مغناطیسي برای جداسازی استفاده می شود. اینكار با دمیدن هوا، خصوصیات بالیتیکی (گریز از مرکز) و تفکیک مغناطیسی یا ترکیبی از اینها انجام می شود.
‏در روش جداسازی با دمیدن هوا، از جریان هوا به سمت بالا استفاده می شود. در این روش فلزات، شیشه، سنگریزه، مواد پلاستیکی و چوب ها جدا می شوند. این روش جداسازی براي جذا کردن مواد قابل احتراق مناسب است. در روش جداسازی بالستیکی از تسمه های نقال كه ‏با سرعت زیاد می چرخنده استفاده می شود. مواد جدا شده سپس براساس تفاوت وزنی در جعبه هایی جمع می شوند. روش جداسازی مغناطیس به شکل های الکترومغناطیس دائمی، محفظه های گردان، آویزان، مغناطیس پولی شکل وجود دارد و يك آهنربای قوی از روی ضایعات عبور کرده، آهن آلات را از سایر ضایعات جدا می کند.
‏جدا سازی آلو مینیم و سایر فلزات غير مغناطیس تا مدت ها مشکل عمده اي به شمار می رفت تا اینکه فناوری تغیير چند فازی ميدان الکترومغناطیسی جاری توسعه یافت. این فناوری به خاصیت القايی فلزات مربوط است. در این روش با القای جریان و سپس عكس نمودن آن یک نیروی دافعه ایجاد می شود و نیروی دافعه فلزات مغناطیسي را از روی تسمه های حاوی ضایعات خارج می کند (کمپل،  1974).
‏کاهش اندازه ذرات ضایعات جامد شهری (MSW) (ریز كردن، آسیاب کردن، خرد کردن، تراشیدن، ساییدن و غیره) تهویة اولیه، سطح ویژه مواد و قابلیت تجزیه مواد توسط ریزجانداران را افزایش می دهد. دیاز و گولوئک  (1978‏) اظهار داشتند که خرد کردن مواد باعث می شود كه نسبت سطح ویژه به وزن ذرات افزایشی یابد. خرد وریز کردن مواد میزان خروج دی اکسید کربن را در طول دوره گرمایی فرآ پند کمپوست شدن که شاخصی از تجزیه فعال است، افزایش میدهد.
‏به گزارش نیل و شوبل  (1978) برای موفقیت در فرآيند تهیه کمپوست از MSW قطر ذرات نبايد کمتر از 5/7 سانتی متر باشد. برای تعیین اندازه مناسب ذرات باید عوامل زير را درنظر گرفت:
‏فضاي خلل و فرج حاصل در توده کمپوست.
2- استحکام ساختاری مواد بستری.
3- ‏مناسب بودن برای اتوماسیون.
4- ‏عوامل اقتصادی (گولوئک و دیاز، 1978).
‏اندازه خلل و فرج و میزان استحکام ساختمانی ضایعات با درنظر گرفتن میزان فعالیت های میکروبی مورد نظر تعیین می شود. بنابراین برای مواد مختلف محدوده اندازه متفاوتی پیشنهاد شده است. اندازه های درشت (5-5/1 سانتی متر) برای کاغذ و ضایعات حاصل از سبزیجات و کمتر از 3/1 ‏سانتی متر برای ضایعات چوبی. دستگاه های بسیار قوی برای کاهش اندازه ضایعات جامد شهری تفکیک نشده شامل لوازم خانگی و چوبی و حتی تایر ماشین ها در دسترس است. پوينکلوت (1977‏) پیشنهاد می کند که کاهش اندازه ذرات ضایعات باعث سهولت حمل، کار کردن و مرطوب نمودن آنها می شود. کاهش اندازه ذرات به مخلوط شدن بهتر مواد نیز كمك می كند. این عمل با مخلوط كردن ‏مواد اسیدی و قلیایی pH وا تعدیل و همچنین به پخش ریزجانداران در توده کمپوست كمك می كند. با انجام دادن اینکار از مخلوط کردن مجدد که هزینه بسیار دربردارد، ممانعت به عمل می آيد‏.
در حین اختلاط، هم زدن یا خرد کردن مواد اصلاح کننده خصوصیات مواد اولیه مانند کودهای شیمیایی، لجن فاضلاب، تکه های پوست درخت، خاکستر ذغال سنگ و ریزجانداران، ممکن است به MSW ‏اضافه شوند. لجن فاضلاب به عنوان یک ماده اصلا‏ح کننده جهت تأمین نيتروژن برای ضایعات شهری با کربن زیاد مثل کاغذ یا آشغال های خانگی سلولزی استفاده می شود. برای تنظیم نسبت C:N همچنین کودهای نیتروژنی کندرها به توده های کمپوست اضافه می شود. برای تسریع در امر تجزیه مواد در توده های کمپوست افاضه کردن کود فسفات نیز توصیه می شود ولی اضافه کردن سوپر فسفات به میزان بیش از 2% فرآيند تجزیه را كند می کند (پوینکلوت، 1977‏). طبق گزارش هاء فسفات معمولا باعث اثزایشی جمعیت ریزجانداران تجزیه كننده سلولز می شود (آلکساندر، 1977‏). پینکلوت (1977) عقيده دارد که اضافه کردن فسفات برای توده های کمپوست معمولا ضروری نیست و هرگونه فوايد احتمالی با هزینه های مربوط به کود و كارگر مورد نیاز برای اختلاط، تحت الشعاع قرار می گیرد. اضافه کردن کربنات کلسیم یا هيدرواكسيد کلسیم به مواد قابل کمپوست اسيدی برای افزایش pH، معمولا سرعت تجزیه را افزایش میدهد. در pH های بالاتر (نزديك به خنثی) به دلیل هزینه آهك دهی و از دست رفتن نیتروژن به صورت آمونیاک (تصعید) این عمل بی فایده به نظر می رسد.
‏مواد پرکننده  را برای بهبود شرایط تهویه ای به توده کمپوست اضافه می کنند. تکه های پوست درخت، کاه، کلشی و پوسته شلتوک برنج و خاک اره به عنوان مواد حجم دهنده به منظور جذب ‏رطوبت اضافی، منبع کربن و کاهش چگالی ظاهری به کار می روند (گلوئك، 1977 ‏). برای تامین تخلخل و شرایط تهویه ای مناسب باید اندازه و کیفیت مواد پر كننده به طور مداوم کنترل شود (هواگ، 1980). عموماً، ترکیب مواد افزودنی باید برای شرایط خاص تعیین شود و سازگار با (پوینکلوت، 1977). اگر از خاک اره برای کمپوست استفاده شود، ممكن است برای تسريع در امر پوسیدن، قارچ Coprinus ephemerus اضافه شود. در اين حالت بهتر است که کودهاي نیتروژن، فسفر و پتاسیم دار نیز همراه با آن اضافه شود. این عمل علاوه بر اینکه زمان پوسیدن را از 2-1 ‏سال به سه ماه تقلیل می دهد، سبب توليد کمپوستی می شود که هنگام پراكندن آن به خاك، افزودن كودهاي نيتروژني ضرورت ندارد.
‏بعد ازمرحله گرمایی که ریزجانداران مفيد از بین می روند، بهتر است برای اطمینان از خاصیت كنترل کنندگی عوامل بیماری زا توسط کمپوست، تلقیح مواد با ریزجانداران مفید توصیه می شود.
دیگر مورد تلقیح، اضافه کردن باكتری هاي تثبیت کننده نیتروژن است که اینكار توده کمپوست را از نظر نیتروژن غنی کرده و سرعت تجزیه را افزایش می دهد. تلقیح با ریزجانداران توليد متان در سیستم های بی هوازی و تلقیح با ریزجانداران به خصوصی برای تجزیه حلال ها یا ترکیبات شیمیایی خاص در ضایعات صنعتی از دیگر موارد تلقیح به شمار می روند (گلوئك،1977‏). حداکثر رطوبت مناسب برای تولید مطلوب کمپوست از ضایعات جامد شهری بین 65-55% وزن کل مواد است. در رطوبت کمتر از 45%، فعالیت ریزجانداران محدود می شود و رطوبت کمتر از 12% فعالیت آنها را متوقف می كند (گلوئک، 1977‏). در سیستم های مكانیکی توليد کمپوست، رطوبت مواد بايد حداکثر 70-65% باشد. رطوبت های بیش از این مقدار سبب چسبیدن مو اد به همديگر و به دستگاه ها و ‏مسدود شدن دستگاه ها می شود. هاوگ (1980‏) يك برنامه زمانی برای برگرداندن توده های کمپوست براساس میزان رطوبت پیشنهاد کرده است. مطابق اين برنامه اگر رطوبت مواد کمتر از 40% باشد، بايد آب اضافه شود. در رطوبت بین 60-40% باید آبدهی هر سه روز يك بار و جمعا به تعداد چهار بار انجام شود. در رطوبت هاي بین 70-60% کمپوست باید هر دو روز يك بار و جمعا به تعداد پنج بار به هم زده شود. در رطوبت های بیش از 70% کمپوست بایه روزانه به هم زده شود تا رطوبت به 70% برسد.
‏مواد حاصل از مراحل فوق آماده اضافه شدن به تورده های کمپوست (ویندرو ها) هستند هاوگ (1980‏). عقیده دارد که افزودن مواد به توده هاي کمپوست به عنوان فرایند نهایی برای عمل آمدن کمپوست ضرورت دارد زیرا مواد آلی مقاوم در برابر تجزیه در ضایعات شهری موجودند. ارتفاع مناسب توده های کمپوست بین 8/1-2/1 متر است. ارتفاع زیاد توده های کمپوست باعث فشرده شدن بیش از حد (ايجاد شرایط بی هوازی) یا بالارفتن بیش از حد دمای توده ها می شود. در توده های با ارتفاع کمتر از 2/1 متر نیز ممکن امت دما بیش از حد پایین بیاید (پوینكلوت، 1977‏). در توده هایی که به صورت تحت فشار هوادهی نشوند، از روش هم زدن یا برگرداندن برای هوادهي استفاده می کنند و برنامه زمانی برای برگرداندن توده ها بستگی به میزان رطوبت و دمای توده ها دارد که قبلا به آن اشاره شد. پوینکلوت (1977‏) بیشنهاد می کند که غلظت اکسیژن در درون توده بهترین معیار برای تعیین زمان به هم زدن توده هاست ولی بدیهی است که استفاده از این روش گرانتر و مستلزم زمان بیشتری برای آزمایش در مقایسه با روش تعیین حرارت و رطوبت است. 3-2 ‏بار به هم زدن در هفته معمولا از ایجاد شرایط بی هوازی جلوگیری می كند و برگرداندن روزانه نین باعث از بین رفتن شرایط بی هوازی می شود. آخرین مرحله از فرآوری کمپوست ضایعات شهری قبل از فروش و استفاده از آن برای مصارف باغبانی و یا اضافه کردن به اراضی کشاورزی، اغلب سرند کردن آن است.
‏بازیافت زباله در ایران تهیه کمپوست و بهره گیری از آن در کشاورزی به صورت سنتی از ‏زمان های بسیار قديم ایران رواج داشته است. کشاورزان با جمع آوری برگ درختان و اضافات کشاورزی و دفن آنها در زیرزمین، کود تو لید می کردند و آن را به مصرف می رساندند. در سال 1348 ‏اولین کارخانه کمپوست در اصفهان افتتاح شد و در حال حاضر اين کارخانه با ظرفیت 800 ‏تن زباله در روز زباله های این شهر را به کمپوست تبدیل می کند. هم اکنون در پنج شهر دیگر ايران یعنی: تهران، کرج، تبريز، مشهد و شیراز کارخائه های توليد کود آلی تأسیس شده است و همگی فعالند. در سایر شهرهای ایران نیز از جمله شیراز، کرمانشاه و رشت این کارخانه ما در حال احداث هستند.
در واقع بخشی از زباله هاي مواد زائد جامد شهری، قابلیت تبدیل شدن به کمپوست را دارند. اين زباله ها موادی هستند که از اندام گیاهان، جانواران و ریز جانداران مثتق شده اند (حسن زاده و همكاران، 1385‏). مهم سرانه تولید پسماند هر نفر در کشور 700 ‏گرم در روز است. این رقم در کشورهای پیشرفته بین 900-850 ‏گرم است. بخشی از این مواد قابل تجزیه و مفیدند و به آنها مواد آلی می گويند که 60% پسماندهای شهری را تشكيل مي دهد (روزنامه جهان اقتصاد، شماره 3432). از يك تن زباله توليد شده، تنها 500-350 کیلوگرم کمپوست قابل بازیابی است (حسن زاده و همکاران، 1385‏). ریاحی و فخاری (1371‏) اظهار داشت اند که بیش از 50% زباله هایی را که در واحد توليد کمپوست 2000 ‏تنی کهریزک فرآوری می شود، مواد آلی تشكیل می دهد.
‏در حال حاضر کارخانه بازیافت شهرداری مشهد با ظرفیت 1000 ‏تن راه اندازی شده است و انواع کودهای كمپوست توسط این کارخانه تولید می شود. خصوصیات شیمیایی کودهاي آلی تولید شده در این کارخانه در جداول 1-11 و 1-12 آمده (سازمان بازیافت و تبدیل مواد مشهد، 1385). در تهران روزانه بیش از 7 ‏هزار تن زباله تولید می شود که از این میزان يك هزار تن آن شامل شیشه، پلاستيك، چوپ، فلز و... قابل بازیافت و تبديلند و مابقی را دفن می کنند. اخیرا در تهران واحد 2000 ‏تنی تولید زباله از کمپوست کهریزک راه اندازی شده است و قرار ست در آيندة نزديك ظرفیت کارخانه کمپوست تهران به روزانه 6000 ‏تن برسد (خبر سازمان مدیریت ارتباطات شهرداری تهران، خبر مورخه 07/20/1383‏) .