ب- مصرف کمپوست برای افزایش وزن زنده میکروبی خاک و کنترل عوامل بیماری زای گیاهان : در بسیاری از منابع ذکر کرده اند که مصرف کمپوست ممکن است باعث کاهش بیماری های خاکزاد می شود (پار و همکاران، 1986). هویتینک و کوتر (1984) و هویتینک و همکاران (1986) از کمپوست های حاصل از ضایعات چوب مخلوط با لجن فاضلاب و پوست درختان جنگلی استفاده کردند و دریافتند که این مواد در کنترل برخی از عوامل بیماری زای خاکزی از جمله رایزوکتنیا موثرند. آنا دلیل این تاثیر را به خاصیت ناهمسازی ریز جانداران کمپوست نسبت دادند، هر چند تاثیر کمپوست در مبارزه با عوامل بیماری زا متغیر و وابسته به نوع کمپوست، درجه پوسیدگی کمپوست، دمای تولید شده درفرآیند تولید کمپوست، مقدار عناصر غذایی در کمپوست (به ویژه نتیروژن) و ساختمان، تخلخل و مقدار رطوبت کمپوست است. هوتینک و گربوس (1994) اظهار داشتند که برای مدیریت بهتر کشاورزی آلی و مبارزه زیستی با بیماری های گیاهی، باید کمپوست با موجودات مفبد تلقیح شود.
جودیس و ناپی (1986) ارتباط بسیار را بین مصرف کمپوست و جمعیت قارچ های میکوریز داخلی مشاهده کردند. البته کیفیت کمپوست نقش تعیین کننده ای در رشد ریز جانداران خاک بازی می کند. این محققان بین مقدار مصرف کمپوست و جمعیت قارچ های میکوریز در یک باغ سیب ارتباط مستقیمی را به دست آوردند. تاثیر کمپوست بر کاهش خسارت ناشی از عوامل بیماری زا و آفات درفصل چهارم این کتاب مورد بحث قرار خواهد گرفت.
ج- استفاده از شیرا به کمپوست : درفرآیند تبدیل زباله به کود کمپوست، مقدار زیادی شیرابه تولید می شود و بدین جهت که مواد آلی عناصر غذائی و عناصر کمیاب دارد، حائز اهمیت است. مقدار و ترکیب شیرابه تولید شده به عواملی مانند فصل، ترکیب زباله و میزان بارندگی بستگی دارد. مقدار رطوبت شیرابه در کارخانه کمپوست اصفهان از 96-84% متغیر و داری pH 6/8-4/3، هدایت الکتریکی 40-16 دسی زیمنس بر متر و درصد ماده آلی در ماده خشک 85-30 است غلظت عناصر غذائی ازت، فسفر، پتاسیم، آهن، مس، روی و منگنز و مولیبدن در شرابه نسبتاً زیاد است. شیرابه همچنین حاوی مقداری از عناصر سنگین است (محمد نیا، 1374). از خاک های تیمار شده در فواصل زمانی 1، 8 و 16 هفته بعد از اعمال تیمارهای شیرابه نمونه برداری شد. همچنین بر اثر مصرف شیرابه EC و غلظت آنیون ها و کاتیون های محلول افزایش و pH گل اشباع کاهی یافت. بر اثر اضافه شدن شیرابه حم خلل و فرج (Pore Volume) و میزان آبشویی نمک های محلول از خاک کاهش یافت. مقدار عناصر غذایی پر مصرف، کم مصرف، عناصر سنگین قابل جذب و همچنین درصد ماده آلی خاک ها نیز متناسب با مقدار شرابه افزایش یافت. همچنین با گذشت زمان، مواد آلی خاک ها تجزیه شد ه و مقدار آن کاهش و همچنین غلظت بخش قابل جذب عناصر غذایی کم مصرف و عناصر سنگین کاهش یافت (محمدنیا، 1374).
رول و همکاران (1999) که رشد علف چاودار در تیمارهای آبیاریبا نسبت های مختلف اختلاط شیرابه با آب را بررسی کردند. ترکیب شیرابه مورد استفاده در این آزمایش درجدول 3-4 آمده است. نتایج آنالیز شیرابه با روش طیف سنجی مادون قرمز حضور فنل ها را در آن تایید کرد. تیمار متان زدایی شیرابه در لاگن های هوادهی باعث خروج 60% مواد آلی آن شد ولی کاهش BOD بعد از این تیمار به اندازه ای نبود که بتوان آن را به آب های سطحی اضافه نمود. غلظت عناصر سنگین در شیرابه پایین تر از حد آستانه برای مصارف کشاورزی بود. نسبت 400/1 شیرابه با آب برای آبیاری علف چاودار مناسب بود و در نسبت های بیشتر از آن کاهش عملکرد گیاهان مشاهده گردید. آبیاری گلدان ها با این نسبت به میزان 30 میلی لیتر عملکرد و تغذیه نیتروژن نباتات را افزایش داد.
جدول 3-4- خصوصیات شیمیایی شیرابه زباله دفن شده در مونتچ فرانسه
د- موارد دیگر مصرف کمپوست : بسیاری از محققان توصیه کرده اند که از کمپوست برای احیای اراضی تخریب شده و زمین های مجاور معادن، استفاده شود. مصرف کمپوست باعث احیای دوباره خاک سطحی می شود. از کمپوست همچنین می توان برای احیای زمین هایی مجاور جاده ها، پل ها، سدها و سا یر تاسیسات عمرانی استفاده کرد. کمپوست همچنین به عنوان کود برای نواحی تحت پوشش چمن یا سایر گیاهان در پارک ها، زمین های فوتبال و گلف و غیره کاربرد دارد (دیک و مک کوی، 1993). لیما (1985) پیشنهاد کرد از کمپوست برای تهیه آجر برای ساختمان کارخانه ها نیز استفاده شود.
نظرات