مقالات زیبایی

بستر فعال ورمی کمپوست کرم خاکی
یکی از دغدغه های خریداران ورمی کمپوست , خرید کرم و بستر کرم خاکی می باشد. تشخیص اینکه کرم خاکی را با چه تراکمی , با چه کیفیتی و به چه قیمتی خرید کنند سخت است.
اولین سئوال این است که کرم خالص خریداری کنم یا کرم همراه با بستر؟
یکی از اشتباهات بزرگ در خرید کرم اینست که کرم را خالص خرید کنید.کرم خالص فقط برای کسانی مناسب است که بخواهند کرم را فرآوری کنند.کسانی که برای تولید ورمی کمپوست می خواهند خرید کنند باید کرم با بستر فعال که پر از کرم بالغ-کرم جوان-لاور و کوکون(تخم کرم خاکی) را انتخاب کنند.
علتش اینست که کرم خالص خریداری شده وقتی وارد بستر تازه میشود , مقداری از آنها به روی بستر آمده و خشک شده و کشته میشوند.مقداری از آنها تا مدتی فعالیت نمی کنند تا به بستر آنجا عادت کنند.بعد از 3 هفته تا 1 ماه تازه به بستر عادت کرده و شروع به جفت گیری میکنند.یک هغته طول میکشد تا تخم گذاری کنند.بعد از آن 21 روز طول میکشد که لارو ها از تخم بیرون بیایند.یعنی در عمل 2 ماه عمل تولید مثل ورمی کمپوست شما وقفه افتاده و این یعنی ضرر در هزینه های ثابت شما.
اما وقتی کرم با بستر فعال خرید میکنید , کرم در بستر خود میماند و از بستر بیرون نمی آید, یعنی شوکی به کرم وارد نمی شود.این بستر پر از لارو و کوکون و بچه کرم میباشد که درست است که به چشم نمی آیند ولی در مدت 2 ماه به سن بلوغ رسیده و می توانند کود تولید کرده و تولید مثل کنند و میبینید که در مدت 2 ماه کرم های شما چند برابر میشوند.
پس خرید کرم با بستر فعال توصیه میشود
حالا سئوال دیگر اینکه کرم با بستر فعال را چگونه قیمت گذاری کنیم ؟ که به قیمت میباشد یا نه؟
بستر هایی برای تولید مناسبند که در شرایط ایده آل پرورش یافته باشند.خیلی از تولید کنندگان بستر های خود را رها کرده نه آبی به آنها میدهند و نه غذایی.این باعث میشود کرم در نبود آب و غذا کنترل جمعیت کند.یعنی جفت گیری نمی کنند و از طرفی به لاروهای خود حمله کرده و آنها را میخورند.این باعث می شود که بستر ها هیچ گونه لارو و کوکونی نداشته باشد و کرم های بالغ نیز بسیار لاغر و کم تعداد باشند.
پس , از تولید کننده ای خرید کنید که بسترها را مرتب آب و غذا دهی کرده باشد.از تولید کننده های ورشکسته که مدتی است بسترهای خود را رها کرده اند خرید نکنید که ضرر میکنید.
شرکت آرمان کاران زبده آماده است تا بسترهای فعال جهت تولید کردن و راه اندازی واحد های جدید در اختیار شما با قیمت های معقول و مناسب کند.
ما با داشتن سیستم تولید راکتوری بهترین بستر را در اختیار شما قرار میدهیم.
جهت بازدید از کارگاه تولیدی , با ما تماس بگیرید

ورمی کمپوست
ورمی کمپوست عبارتند از ورمی یعنی کرم خاکی و کمپوست یعنی کود آلی که از فعالیت کرم خاکی حاصل می گردد. ورمی کمپوست عبارت است از کود آلی بیولوژیک که در اثر عبور مداوم و آرام مواد آلی در حال پوسیدگی از دستگاه گوارش گونه‌های از کرم‌های خاکی و دفع این مواد از بدن کرم حاصل می‌شود. این مواد هنگام عبور از بدن کرم، آغشته به مخاط دستگاه گوارش، ویتامین‌ها و آنزیم ها می‌شود. فرآورده‌ای که کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) خوانده می‌شود از لحاظ کیفی، ماده‌ای آلی با pH تنظیم شده، سرشار از مواد هومیک و عناصر غذایی به شکل قابل جذب برای گیاه، دارای انواع ویتامینها، هورمونهای محرک رشد و آنزیمهای مختلف است. از لحاظ ظاهری، بصورت دانه‌ای شکل با رنگ تیره، بدون بوی نامطبوع و دارای قابلیت عرضه تجاری است. که در نهایت بعنوان یک کود آلی غنی شده و بسیار مفید برای ساختمان و بهبود عناصر غذایی خاک تولید و مورد مصرف واقع می‌گردد. کرمهای خاکی مقدار بسیار زیادی آب مصرف می‌نمایند و روزانه معادل 60درصد از وزن خود ادرار دفع می‌کنند، ادرار کرم حاوی مقدار زیادی نیتروژن بوده و کود آلی محسوب می‌شود؛ بنابراین کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) عبارت است از فضولات کرم به همراه درصدی از مواد آلی و غذایی بستر و لاشه کرمها. تولید ورمی‌کمپوست از تغذیه کرم‌های قرمز حلقوی بارانی موسوم به Eisenia Foetida و مواد آلی پسماندهای آشپزخانه بوده که محصول این فرایند کودیست آلی و این کود یکی از غنی‌ترین کودهای شناخته شده در دنیا است.
محاسن و معایب انواع کودها
محاسن کود شیمیایی
1-قابلیت دسترسی برای تهیه مناسب
2-سبب افزایش میزان تولید در زمان بسیار کوتاه می‌شود.
3-انبارداری ساده
معایب کود شیمیایی
1-باعث سفت و بایر شدن خاک می‌شود.
2-باعث تغییر کیفیت بافت خاک می‌شود (شور شدن و آلودگی خاک)
3-باعث افت کیفیت محصولات می شود (جذب عناصر و رسوب غیر ضروری در گیاه)
4-باعث آلودگی آبهای سطحی و کشاورزی و آبهای زیرزمینی می‌شود.
5-باعث ایجاد بیماریهای حاد و مزمن و انواع سرطان ها میشود.(رشد سرطان در ایران 5 برابر شده)
6-در کل باعث از بین رفتن خاک،تولید محصول سرطان زا و ضرر به خود و به تمام جامعه است.
محاسن کودهای دامی:
1-قابلیت دسترسی ساده دارد
2-موثر در بهبود کیفیت خاک است
3-سبب افزایش تولید محصول می‌شود.
معایب کودهای دامی
1-وجود انواع ویروسها و میکروارگانیسم‌های وعوامل بیماریها
2- داشتن تخم علفهای هرز و افزایش هزینه تولید با گرفتن کارگر جهت وجین مزارع
3- نیاز به استفاده از سموم آفتکش جهت کنترل میکروارگانیسم‌های مضر موجود در کود دامی
4- انبار داری سخت
5- ایجاد بوهای مشمئز کننده
6- انتقال بیماری‌های مشترک با دام
مزایای استفاده از ورمی کمپوست
1- اولین و مهم ترین اینکه هیچگونه از معایب کودهای حیوانی و شیمیایی را ندارد.
2- ورمی کمپوست در اطلاح فیزیکی خاک نقش بهسزایی داردو موجب سبک شدن آن می شود، بنابر این ضریب حفظ رطوبت در خاک افزایش می یابد و خاک رطوبت بیشتری را در خود نگهداری می کند . در این حالت ورمی کمپوت به صورت تدریجی آب را از خود رها کرده و باعث کاهش میزان تبخیر و نفوذ بیش از حد آب به خاک می شود.
3- ورمی کمپوست به حل شدن مواد معدنی در خاک کمک می کند.
4- ورمی کمپوست باعث ایجاد یک تعادل میان نسبت مواد معدنی به مواد مغذی می شود.
5- در ترکیبات ورمی کمپوست چربی وجود دارد. این عامل باعث می شود که ورمی کمپوست به یک کود غنی تبدیل شود این در حالی است که سایر کود ها این ویژگی را ندارند.
6- ورمی کمپوست مدت زمان پایداری مواد کودی و شیمیایی دیگر را افزایش می دهد.
7- ورمی کمپوست دارای محیطی مناسب برای ادامه ی حیاط موجودات ذره بینی خاک است.
8- ورمی کمپوست دارای آنزیم هایی نظیر پروتئاز ، آمیلاز و … بوده که تجزیه مواد آلی و معدنی خاک را تسهیل و در اختیار گیاه قرار می دهد ویژگی یاد شده باعث شده تا ورمی کمپوست به عنوان مهمترین و بهترین کود برای احیای مناطق بایر به شمار بیاید.
9- یکی از با ارزشترین مصارف ورمی کمپوست استفاده در پرورش گل های زینتی به منظور رنگ پذیری بهتر آن ها می شود.
10- ورمی کمپوست در تغلیظ عطر و اسانس گیاهان معطر نقش بهسزایی دارد.
11- ورمی کمپوست سرشار از عناصر ماکرو و میکرو است که به شکل قابل استفاده برای گیاه است.
12- مواد تحریک کننده رشد همچون اکسین و سایتوکنین در ورمی کمپوست وجود دارد.
13- ورمی کمپوست دارای مقادیر بالایی از آهن و مس به اشکال شیمیایی و هندسی مختلف است که برای خاک و گیاه ارزش بالایی دارد.
14- ورمی کمپوست باعث کاهش نسبت کربن به نیتروژن خاک می شود.
15- ورمی کمپوست کودی است چند برابر غنی شده نسبت به سایر کودهایی مانند کود گاوی ، گوسفندی ، اسبی و … . میزان نیتروژن ، پتاسیم و فسفر که سه عنصر اصلی و حیاتی در رشد و نمو گیاهان است در ورمی کمپوست تا چند برابر سایر کود ها می باشد ، همچنین میزان آهن موجود در ورمی کمپوست حتی تا1000 برابر بیشتر از سایر کود های آلی است.
16- ورمی کمپوست دارای حداقل مواد سمی و سنگین همچون جیوه ، کادمیوم و سرب است که در کشت های گلخانه ای بسیار حایظ اهمیت است،این عناصر جذب بدن کرم خاکی میشوند.
17- کود ورمی کمپوست تقریبا فاقد بذر علف هرز می باشد . این بذورتا حدودی در اثر فعالیت کرم ها از بین می روند.
18- کود ورمی کمپوست فاقد بوی نامطبوع می باشد که برای استفاده در فضای سبز شهری بسیار مناسب است.
19- ورمی کمپوست دارای مقادیری از هورمون های موثره ، همچون اکسین می باشد که موجب تحریک رشد و نمو گیاهان تا %100 نیز می شود.
20- میزان مصرف ورمی کمپوست در زراعت یا باغبانی به مراتب کمتر از سایر کود های آلی حتی در برخی از کشت ها حتی تا یک سوم کمتر می باشد.
21- ماندگاری و کارآیی کود ورمی کمپوست در بهبود بافت خاک تا چند برابر سایر کود های آلی می باشد . یعنی اگر برای کشت محصولات کشاورزی همچون گوجه یا کاهو نیاز به کود دهی هر ساله باشد می توان این امر را با استفاده از ورمی کمپوست تا 3 سال یکبار کاهش داد.
22- شکل مناسب و زیبای ورمی کمپوست این کود را حتی برای فعالیت های خانگی مناسب کرده است.
23- کود آلی کمپوست در خاک های سنگین دانه بندی و تخلل خاک را بهتر می سازد و نفود پذیری و تهویه خاک را بهبود می بخشد . در خاک های سبک مانند اسنفج به نگهداری آب و مواد غذایی کمک نموده و از شتستشوی آن جلوگیری می کند.
24- اجزای ریز و درشت و مواد معدنی را در بر گرفته و به تشکیل خاک دانه کمک می کند . حالت چسبندگی خاک را کاهش داده و از مقاومت خاک در مقابل ماشین آلات کشاورزی می کاهد و عملیات زراعی با خاک با انرژی کمتری انجام می گیرد.
25- کمپوست می تواند تا 7 برابر خود آب نگهداری نموده و از هدر رفتن آن جلوگیری کند . به خاک رنگ تیره داده و به جذب حرارت و گرم نگه داشتن خاک کمک می کند.
26- ذرات هوموس ترکیابت ازت کربن اسید فولیک حاصل از کمپوست دارای خاصیت جذب کنندگی شدید می باشد که عناصر غذایی را به خود جلب نموده و به آسانی در اختیار گیاهان قرار میدهد.
27- کمپوست دارای خاصیت اسیدی است و در جذب بعضی از مواد غذایی غیر محلول نقش اساسی داشته و از فرسایش خاک جلوگیری می کند.
28- کمپوست علاوه بر کمیت ، در ارتقای کیفیت محصول هم نقش اساسی دارد .یعنی هم باعث رشد رویشی و هم زایشی میشود.
29- استفاده از کمپوست موجب افزایش مقاومت گیاهان در مقابل امراض می گردد.
30- در جلوگیری از تغییر اسیدیته خاک همانند یک بافر عمل می کنند.
31- افزایش در میزان رشد و نمو گیاهان همیشه به عنوان یک مزیت و برتری محسوب نمی‌شود. اما کود ورمی ‌فعالیت و عملکرد بیولوژیکی دارد و خود مواد دفع کننده قارچی دارد که از رشد بی‌رویه و منفی محصول جلوگیری می‌کند و به گونه‌ای روند رشد گیاهان را کنترل می‌کند.
و...
تاثیر ورمی کمپوست درافزایش ریشه :
در آزمایش علمی انجام شده، گیاهانی که از کود ورمی‌کمپوست تغذیه نمودند تاثیر قابل توجهی در رشد و افزایش ریشه گیاهان داشتند. افزایش ریشه گیاهان، ظرفیت جذب آب و مواد مغذی دیگر را بالا برده و از لحاظ علمی گیاهان را قوی‌تر و سالم‌تر می‌سازد. در صورتیکه اگر رویش شاخه‌ها به طور نامناسبی افزایش یابد، خطر ایجاد چسبندگی و به هم فشردگی در ریشه گیاهان وجود دارد که در این صورت گیاهان احتیاج به پیوند زنی و نشاء دارند. آزمایشات نشان داد که چسبندگی در ریشه گیاهان باعث کاهش رشد آنها خواهد شد. پس از این تحقیقات، اهمیت و ارزش سلامتی و قوت در ریشه گیاهان برای محققان و کشاورزان آشکار شد.
تاثیر ورمی‌کمپوست بر اندازه گلها:
زمان برداشت گلهای میمون آزمایش شده، محققان دریافتند نکته بسیار ارزشمند این آزمایشات این است که گلهایی که از کود ورمی‌کمپوست تغذیه نمودند، رشد بیشتری از لحاظ ساقه و گلبرگ داشتند و در مقایسه با گلهای دیگری که از کودهای معمولی (کودهای شیمیایی و ... ) تغذیه نمودند رشد ظاهری قابل توجهی داشتند. در نتیجه ظاهر متفاوت و زیبای گلها نظر خریدارن و ناظران را به خود جلب نمود به طوریکه به مرور بر میزان بهای آن گلها افزوده شد.
تاثیر ورمی‌کمپوست درضخامت و کلفتی ساقه گیاهان :
طی آزمایشات انجام شده توسط محققان، ضخامت ساقه گیاهان پس از تغذیه از کود آلی ورمی‌کمپوست افزایش قابل توجهی داشته است گرچه ایجاد ضخامت بیشتر در ساقه از اهمیت کمتری نسبت به دیگر عوامل در رشد گیاهان برخوردار است اما در بعضی گلها و گیاهان اهمیت بسزایی دارد مانند گلهای میمون که ضخامت در ساقه آنها تاثیر آشکاری بر زیبایی ظاهری این گل دارد.
تاثیر ورمی‌کمپوست در سرعت رشد و نمو گل و گیاه :
گیاهانی که در بستری با کود آلی ورمی‌کمپوست پرورش می‌یابند معمولاً رشد و نموی بیشتر و سریعتری نسبت به گیاهان دیگر دارند. در آزمایشات تحقیقاتی که بر روی گل میمون و کلم بروکلی انجام شد، نشان داد که دوره کامل رشد و نمو گلهای میمون 20 تا 40 روز کمتر از دیگر گلها و گیاهان است و گل کلم بروکلی نیز در زمان نشاء و جوانه زنی، برگهای بیشتری تولید کرده است.

محلول BMO

BMO مخفف کلمات Beneficial Micro Organism است که در واقع مقاومت طبیعی گیاه، انسان، خاک و حیوانات را افزایش می دهد و کاربردهای فراوارنی د رکشاورزی، دامپروری، کمپوست سازی و محیط زیست دارد.

EM و نقش آن در زندگی ما
EM مخفف کلمه Effective microorganisms می باشد که ترجمه آن به فارسی میشود ریزاندامان کارا.
EM ترکیبی از میکرو ارگانیسم هایست که اغلب در تولید فرآورده های خوراکی بکار میرود و ما هر روز با آنها سروکار داریم.این موجودات تک سلولی وقتیکه در تماس با مواد ارگانیک قرار میگیرند؛ ویتامین ها ؛ اسید های طبیعی ؛ مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها را تولید میکنند.

فن آوری EM حدود 30 سال پیش توسط پروفسور هیگا(PORF.DR . TERUO HIGA) استاد دانشگاه ریوکیوز در اکیناوا ژاپن کشف شد.هدف این پروفسور از کشف این موجودات تک سلولی یافتن جایگزینی برای کودهای شیمیایی در کشاورزی بود.

تولید کود از زباله تر شهری
کمپوست (تولید کود زباله) عبارتست از تجزیه موادآلی موجود در زباله های فساد پذیر در شرایطی خاص و کنترل شده.
این روش که خود نوعی بازیافت موادآلی از زباله است مناسبترین روش دفع و یا استفاده مجدد از زباله های مناطق روستایی و شهریست.
با توجه به رونق کشاورزی در روستاها و نیاز کشاورزان به کود , کود کمپوست تهیه شده از مواد فساد پذیر و مواد زاید گیاهی می تواند به عنوان یک اصلاح کننده خاک کشاورزی ومناسبتر از کود شیمیایی مورد استفاده قرار گیرد.
یکی از معضلات تبدیل زباله به کمپوست در روشهای معمولی زمان بر بودن و هزینه بالای آن میباشد ولی از همه مهم تر اینکه هر تن زباله علاوه بر تولید 400 تا 600 لیتر شیرابه به حدود 400 متر مکعب گاز گلخانه ای دی اکسید کربن از خود متصاعد می کند, که شیرابه خاک را آلوده می کند و گاز دی اکسید کربن هوا را.
یکی از روشهای تولید کمپوست استفاده از باکتری ها و قارچ های بیولوژیک و میکروارگانیسم های هوازی و بی هوا زی میباشد.
دراین روش به ازای هر تن زباله یک کیلو باکتری مصرف می شود و احتیاجی به هیچ ماده دیگری ندارد و شما میتوانید ظرفیت تولید خود را به هر مقدار در روز افزایش دهید.

2-8- فناوري توليد ورمي كمپوست
با توجه به مزاياي روش توليد ورمي كمپوستف استفاده از كرم هاي خاكي در سال هاي اخير توسعه زيادي پيدا كرده است. محصولات فرآيند توليد ورمي كمپوست عبارتند از : فضولات كرم هاي خاكي كه با لفظ كلي ورمي كمپوست مشخص مي شود، خود كرم هاي خاكي به عنوان غذاي طيور و آبزيان و طعمه براي ماهيگيري استفاده مي شود و كود مايع حاصل از فرآيند كه چاي كرم نا ميده مي شود.
تحقيقات اوليه در مورد استفاده از كرم هاي خاكي در مديريت ضايعات آلي به سال هاي دهه 1970 بر مي گردد كه از اين روش براي تبديل لجن فاضلاب استفاده مي شد (هرتستين، 1978). به دنبال آن در همايشي در ميشيگان آمريكا، موضوع پايد ار كردن مواد آلي با استفاده از كرم هاي خاكي مطرح شد. در سال 1988 كتابي را ادواردز و نئوهازر منتشر كردند كه در آن روش هاي مختلف توليد ورمي كمپوست براي دستيابي به كيفيت مناسب ورمي كمپوست تشريح شده است.
قبل از تشريح سيستم هاي به كار رفته در توليد ورمي كمپوست توجه به نكات زير ضروري مي باشد :
1- گونه هاي مختلف كرم هاي خاكي نيازمندهاي متفاوتي به شرايط محيطي دارند ولي گونه هاي مناسب براي توليد ورمي كمپوست معمولاً نسبت به تغييرشرايط محيطي مقاومند. شرايط محيط مناسب براي گونه هاي كرم هاي كمپوستي قبلاً ذكر شده است.
2- هر چند در منابع ذكر كرده اند كه كرم هاي خاكي قادرند تا بيش از وزن بدن خود در روز مواد مصرف كننده و بعضي از گونه هاي مورد استفاده در توليد ورمي كمپوست مقادير بسياري از ضايعات آلي را به سرعت فرآوري مي كنند، مقدار مشاهده مصرف و هضم ضايعات معمولاً 100-50% وزن زنده كردم ها است. مقدار هضم موغاد بستگي زي ادي به گونه كرم خاكي، ميزان بلوغ كرم ها، سرعت توليد مثل، تراكم جمعيت كرم ها، نوع مواد غذايي و شرايط محيطي دارد (گزارش واحد فناوري ضايعات سبز، 2000).
3- طراحي سيستم هاي توليد ورمي كمپوست در حقيقت براي رسيدن به بهترين شرايط محيطي مورد نياز براي دستيابي به حداكثر كارايي فرآوري تبديل ضايعات آلي است و اين موضوع هنوز يك ضرورت مهم درفناوري توليد ورمي كمپوست است.
4- مقياس فناوري مورد استفاده براي توليد ورمي كمپوست را مي توان به سه گروه تقسيم بندي كرد : مقياس هاي كوچك (خانگي)، مقياس هاي متوسط (خانگي يا تجاري) و مقياس هاي بزرگ (تجاري). البته سرعت فرايند بستگي به حجم ضايعات استفاده شده، گونه كرم مورد استفاده و مديريت دارد (گزارش واحد فناوري ضايعات سبز، 2000). ظرفيت اين گروه ها به ترتيب زير است :
مقياس كوچك
كمتر از 20 كيلوگرم در هفته
كمتر از 5/0 متر مكعب
مقياس متوسط
250 كيلوگرم در هفته
5/0-35/0 مكعب
مقياس بزرگ
بيش از 250 كيلوگرم در هفته
بيش از 5/3 متر مكعب
ممكن است از چندين واحد با مقياس متوسط براي تبديل حجم زيادي از ضايعات در يك مجموعه با مقياس بزرگ استفاده كنند. در سال هاي اخير با توسعه و پيشرفت واحدهاي با مقياس متوسط صرفه اقتصادي آنها افزايش يافته و به واحدهاي تجاري تبديل شده اند.
بين واژه هاي پرورش كرم و توليد ورمي كمپوست تفاوتي وجود دارد. در پرورش كرم هدف توليد وزن زنده كرم است حال آن كه در ورمي كمپوست، هدف اصلي توليد ورمي كمپوست (محصول جانبي فعاليت كرم هاي خاكي روي ضايعات آلي) است. روشي كه از آن تحت عنوان مزارع كرم در منابع ياد كرده اند، يك صنعت ابتدايي و ساده است كه در كنار واحدهاي توليد دام مي تواند احداث شود. هدف از اين روش توليد كرم است تا توليد ورمي كمپوست. در اين مزارعف كرم هاي خاكي براي فروش وزن زنده شان مي پرورند. از كرم هاي خاكي براي پرورش طيور و آبزيان و به عنوان طعمه ماهي استفاده مي كنند. مساله مهم در اين مزارع جداسازي كرم ها و كپسول هاي تخم آنهاست.
فناوري هاي متفاوتي در صنعت توليد ورمي كمپوست به كار برده شده است كه تفاوت آنها در ابزار ادوات به كار رته، فرآيند، راهكارهاي مديريت و فروش محصولات، روش ها و سيستم هاي به كار رفته است. تعدادي از اين فناوري ها عبارتند از :
سيستم جعبه اي : سيستم جعبه اي ساده و براي مقياس هاي كوچك مناسب است. اين سيستم در همه مقياس ها آزمايش شد ه است. در اين روش براي پر و خالي كردن جعبه ها نياز به نيروي
انساني زيادي مي باشد (گزارش واحد فناوري ضايعات سبز، 2000). جعبه ها كه اغلب چوبي هستند معمولا 25 سانتي متر عرض، 100 سانتي متر طول و 50 سانتي متر ارتفاع دارند. براي كمك به برداشت مواد مي توان جعبه ها را از وسط با تيغ هاي مشبك جدا كرد. مواد تازه ابتدا در توده هايي كمپوست شده، سپس به طور هفتگي به جعبه ها اضافه مي شوند. برداشت كمپوست هر چهار ماه يك بار انجام مي گيرد. در سيستم هاي تاسيس شده در محيط بيرون پوشاندن مواد براي حفظ رطوبت و محافظت از نور مستقيم آفتاب ضروري است (شرمن – هانتون، 2000). بسترها را مي توان از جنس چوب، پلاستيك و بشكه هاي فلزي ساخت. اندازه آنها به ميزان مواد بستگي دارد مثلاً براي 45/0 كيلوگرم ضايعات در هفته، به جعبه اي به اندازه 60*90 سانتي متر و به عمق 30-20 سانتي متر نياز مي باشد. در زير جعبه ها بايد 12-8 عدد سوراخ 6 -3 ميلي متري ايجاد نمود. جعبه ها بايد روي آجر يا تكه چوب قرار بگيرند. نمونه هايي از جعبه هاي استفاده شده براي توليد ورمي كمپوست در شكل 2-8 آمده است.

ورمي يك کلمه لاتین به معنی کرم است و در فرآیند تولید ورمی کمپوست از کرم هاي خاکی و ریزجانداران برای تبدیل ضایعات آلی به ماده ای سیاهرنگ وغنی از مواد غذایی مورد نیاز گیاهان با بوی خاک که ورمی کمپوست نامیده می شود استفاده می کنند (اسمیت، ‏1998). در این فرآیند که اکسایش زیستی و پایدار شدن مواد آلی در نتیجه فعالیت مشترک کرم های خاکی، ریزجانداران صورت می گیرد، برخلاف فرآیند تولید کمپوست، مرحله گرمایی وجود ندارد و كرم هاي خاکی عامل خرد و ريز کردن و هوادهی توده می باشند (دومینگوز و همكاران، 1997). ورمی کمپوست در حقیقت شامل فضولات کرم های خاکی، مواد آلی که به طور جزیی تجزیه شده اند، کپسول های تخم کرم های خاکی، کرم های خاکی و سایر ریزجانداران است. فضولات، كرم هاي خاکی محصول جانبی طبیعی کرم های خاکی است که از نظر مواد غذایی مورد نیاز گیاهان غنی و به عنوان بهترین ماده بهساز می تواند به کار رود (اسمیت، 1998 ‏). ورمی کمپوست داراي واکنش خنثی، ساختمان مناسب و بیشتر اسفنجی، حاوی جمعیمت بالایی از ریزجانداران مفید، تهویه و ظرفیت نگهداری آب زیاد است. اين خصوصیات ورمی کمپوست، آن را به جایحزین مناسبی برای پیت و سایر محیط های گلدانی تبديل کرده است (دومینگوز و همکاران، 1997).

مكانیزم تولید کمپوست از ضایعات سبز مشابه ساير ضایعات است و جمعیت ریزجانداران برای تجزیه مواد افزایش می یابند. بریده چمن، هرمی و برگ درختان و بخشی از ضایعات آشپزخانه ای قسمت عمده ای از فایقات قابل کمپوست مجموعه های شهری را تشکیل می دهند. ضایعات حاصل ازسبزیجات با تغییراتی که بر سیستم های تهیه کمپوست از زباله شهری داده می شود، با موفقیت به کمپوست تبدیل مي شوند (میچل و همحاران، 1993؛ ورمولن و همکاران، 1993 ‏). از تكنيك تولید ورمی کمپوست نیز می توان برای تبدیل این مواد به کمپوست استفاده کرد (ادواردز، 1998). نكته مهم در این مورد، جداسازی ضایعات سبز از سایر ضایعات شهری و اخراج از گردونه ورود به ضایعات جامد شهری است. برای بهبود کیفیت محصول نهایی ممكن است از مواد بهساز و یا از فرآیندهای متفاوتی استفاده شود. در فلورانس ایتالیا، ضایعاتی را که روزانه تولید می شود با تراشه چوب مخلوط و در مدت 45روز با استفاده از سیستم و آکتور باز به کمپوست تبدیل می كنند (والینی و همكاران، 1993‏). برای ضایعات آشپزخانه ای به همراه كاغذ از روش هضم بی هوازی در55 درجه سانتی گراد به مدت 42 ‏روز استفاده می كنند (ورمولن و همکاران1993 ‏. برای تهیه کمپوست از ضایعات آشپزخانه ای اگر از هاضم بی هوازی استفاده نشو د، هوادهی تحت فشار یا هم زدن مداوم ضروری است.

2-9- متغیرهای موثر در فرآیند تولید ورمی کمپوست

تعدادی از متغیرهای کلیدی در فرآیند ورمی کمپوست وجود دارد که عملکرد آن را تحت تاثیر قرار می دهند. این متغیرها شامل : مدیریت و نگهداری سیستم ها، شرایط محیطی، جریان ضایعات، میزان بارگیری ضایعات، ظرفیت حمل و نقل و ظرفیت سیستم برای تولید ورمی کمپوست هستند. متغیرهای دیگر متغیرهایی اند که اندازه (مقیاس) و نوع سیستم به کار برده شده را تعیین می کنند. این متغیرها عبارتند از : مساحت زمین مورد استفاده برای تولید ورمی کمپوست، عمق بسترها، میزان ورود مواد، میزان برداشت ورمی کمپوست و درجه پایداری مورد انتظار ورمی کمپوست (گزارش واحد فناوری ضایعات سبز، 2000)

مدیریت و نگهداری اهمیت ویژه ای در فرآیند تولید ورمی کمپوست دارد (ادواردز و نئوهازر، 1998). در سیستم های تولید ورمی کمپوست بدون هوادهی، ارتفاع سترها نباید بیش از 45 سانتی متر باشد زیرا ایجاد شرایط بی هوای و فشرده شدن بسترها بر اثر وزن مواد، از فعالیت کرم ها می کاهد. در بسترهای با ارتفاع بیش از 45 سانتی متر، لرزندان[1] بسترها (شکل کردن و هوادهی بسترها بدون برگرداندن مواد) ضروری است (گزارش واحد فناوری ضایعات سبز، 2000). آماده سای ضایعات قبل از اضافه کردن به بسترها یکی دیگر از جنبه های وقت گیر در مدیریت فرآیند تولید ورمی کمپوست است. این عملیات اختلاط مواد، تیمار اولیه با مواد افزودنی و کمپوست شدن اوله ی مواد را دربر می گیرند. دلیل شکست بسیاری از واحدها عدم اعمال مدیریت صحیح در این زمینه است. گذراندن دوره های آموزشی و یا استفاده از مشاوران مجرب و دارای دانش کافی می تواند بسیار مفید باشد . جنبه مهم دیگر مدیریتی، انتقال مواد مانند مواد حجم دهنده و اختلاط آنها با نسبت مناسب با ضایعات است.

3-1-4- تاثیر کمپوست بر قابلیت سودمندی زیستی
آلاینده های آلی و فلزات سنگین
3-1-4-1- کلیات
مواد آلی خطر ناک در حد گسترده ای در بخش های مختلف از جمله خانه ها و شهرها، کشاورزی، صنعت و نظامی تولید می شوند. استفاده از آفت کش ها در بخش های کشاورزی، صنعت و منازل باعث ورود ترکیبات سمی آلی به بقایای گیاهی، فاضلاب شهریف کودهای دامی و خاک می شود (دائو و آنگر، 1995). مبارزه شیمیایی با آفات، امراض و علف های هرز سبب تجمع آفت کش ها در خاک می شود. تجزیه بعضی از این مواد در خاک بسیار کند است (جوائو و همکاران، 2000). آلاینده های فلزی از طریق آفت کش های و کودهای دامی به خاک و بقایای آلی اضافه می شوند (هسو و لو، 2000). قسمت عمده ای از عناصر سنگین که باعصث ایجاد آلودگی در محیط زیست می شوند، از اضافه کردن فاضلاب های صنعتی و شهری نشأت می گیرند (کاباتا – پندیس و آدریانو، 1995). آفت کش ها و عناصر سنگین در ضایعات اولیه (خام و تجزیه شده) و کمپوست نهایی برای افرادی که با این مواد در تماس هستند، ب رای محیط زیست و گیاهان رشد یافته در خاک هایی کمپوست دریافت کرده اند و برای جانوران خاک و دام هایی که در این خاک ها می چرندف مضر است.
در حال حاضر مقرراتی که در مورد استفاده ازکودهای کمپوست درخاک ها وضع کرده اند و استانداردهای کیفی که برای کمپوست اعمال می کنند، همگی باعث شده اند که غلظت عناصر سنگین در کمپوست ها کاهش یابد. تجزیه شیمیایی برای از کمپوست ها که به صورت تصادفی در اروپا نمونه برد اری شده بودند، نشان داد که اکثر کمپوست های تولید شد ه کیفیت مطلوبی دارند و غلظت عناصر سنگین در آنها کم است (بارکر و بریسون، 2002). شیمپ (1993) لزوم مطالعه ترکیبات حاصل از تجزیه کمپوست را متذکر شد . جنبه های زیست محیطی استفاده از کمپوست شامل مسمومیت گیاهان، سلامت زنجیره غذایی و سایر موارد است (ریان و چینی، 1993). مسمومیت گیاهان به دلیل ترکیبات حاصل از تجزیه زیستی کمپوست نارس، شوری و سمیت نمک های خاص به وجود می آیند (چینی و ریان، 1993).

اضافه کردن برخي از فلزات سنگين يا ترکيبات حاوي آنها (آرسنيک، کبالت، مس، آهن، منگنز، سلنيم و روي) به جيره غذايي ماکيان توليد گوشت و تخم مرغ آنها را افزايش مي دهد (توفت و نيکولاس، 1991). تغذيه دام ها و طيور با اين فلزات باعث افزايش غلظت آنها در فضولات اين جانوران مي شود. تيمار کودهاي مرغي با سولفات آلومينيم ميزان شست و شوي آرسنيک، مس، اهن و روي را از کرت ها کوددهي شده با کود مرغي در مقايسه با تيمار شاهد کاهش مي دهد (موور و همکاران، 1998). سولفات آلومينيم همچنين از تصعيد آمونياک از کودهاي مرغي جلوگيري مي کند (موور و همکاران 1996). تيمار کودهاي دامي با سولفات آلومينيم احتمالاً قابليت سودمندي زيستي فلزات سنگين و تصعيد آمونياک از آنها را کاهش مي دهد. در کودهاي دامي تازه و کمپوست، بعضي از فلزات مانند مس با ترکيبات آلي متصل مي شوند (بواکو و همکاران، 1994). طبق گزارش همسو و لو (1999) شست و شوي منگنز، مس و روي از کود خوک به سبب پيوند با مواد آلي کم است ولي شست و شوي مس در کمپوست نارس نسبتاً زياد است. برخي از اين تفاوت ها مربوط به pHاست، به طوري که غلظت شکل هاي روي و منگنز قابل عصاره گيري توسط DTPA در کمپوست هاي با pH قليايي اندک است (بارکر و برسيون، 2002). با وجود اين، در لجن فاضلاب پايدار و قليايي، شست و شوي فلزات زياد است و علت آن حل شدن مواد آلي در شرايط قليايي است (مک بيرد، 1998). با امتزاج آهک با لجن فاضلاب و توليد کمپوست از ان ميزان مس، روي، منگنز و نيکل قابل عصاره گيري کاهش مي يابد، هر چند ممکن است اضافه کردن آهک باعث تنزل س رعت توليد کمپوست شود (فانگ و ونگ، 1999). افزودن آهک به ميزان 1% در توليد کمپوست از لجن فاضلاب، توصيه مي شود (پتروزلي، 1969). جياواتي و همکاران (1993) گزارش کرده اند که با افزايش pH کمپوست، قابليت سودمندي عناصر سنگين کاهش مي يابد.
در تحقيق هوانگ و همکاران (2005) در مورد قابليت استفاده زيستي عناصر سنگين در دوره هوموسي شدن کمپوست کود خوک، مشاهده شد که اضافه کردن خاک اره به کود خوک در حد معني داري مقدار کل عناصر سنگين را در کمپوست کاهش مي دهد و علت آن اثر رقا است ولي يک روند افزايش تدريجي و اندک در غلظت کل مس و روي مشاهده شد که به دليل کاهش وزن مواد در حين فرآيند توليد کمپوست بر اثر خروج کربن است. درفرآيند توليد کمپوست، مقدار روي و مس قابل استخراج با DTPA و گونه هاي يوني کاهش مي يابد. کمپوست شدن همراه با کاهش درصد شکل هاي محلول در آب، تبادلي، کربنات هاي مس و روي و اکسيدهاي آهن و منگنز حاوي عناصر مس و روي است. به نظر مي رسد کمپوست شدن مخلوط خاک اره و کود خوک باعث کاهش پويايي بالقوه و قابليت سودمندي زيستي برخي از عناصر سنگين مي شود. در اين فرآيند، توزيع مس در جزء اسيد هيوميک و توزيع روي در جزء اسيد فولويک افزايش يافته ولي مقدار شکل هاي ترکيب يا فته اين عناصر با اسيدهاي هيوميک و فولويک تغيير چنداني پيدا نمي کند. نتايج اين تحقيق نشان مي دهد که قابليت سودمندي زيستي مس و روي به نسبت اسيدهاي هيوميک به اسيدهاي فولويک بستگي دارد وهر دو عنصرتمايل متفاوتي براي ايجاد پيوند با اسيدهاي هيوميک و فولويک نشان مي دهند. حضور اسيدهاي هيوميک قابليت سودمندي مس را کاهش مي دهد در حالي که اسيدهاي فولويک پيوند محکمتري با روي برقرار مي کنند.
پليمرهاي سيليس ممکن است از طريق ضايعات حاصل از صنايع و مصارف خانگي وارد لجن فاضلاب شهري شوند. اين پليمر ها (پلي دي متيل سيليکون) در طول فرآيند کمپوست تجزيه نمي شوند ولي درفرآيند توليد کمپوست نيز ايجاد اشکال نمي کنند (اسميت و همکاران، 1998). اين ترکيبات در خاک به خوبي تجزيه مي شوند (لهمن و همکاران، 1996).